Nega kože lica u zimskom periodu je specifična i zahteva drugačije tretiranje nego u letnjem periodu. Zato ćemo pažljivo čitati sastav krema za lice i upoznati se s poželjnim sastojcima.
Zašto je za negu kože tokom zime potrebno nanositi masnije kreme?
Tokom zime, zbog niskih temperatura i vetra, potrebno je dodatno zaštiti kožu od gubitka vlage i oštećenja. Kao najefikasnija sredstva za zaštitu kože zimi, koriste se okluzivi i emolijensi. Okluzivi na koži prave nepropusan film i na taj način sprečavaju gubitak vode iz epiderma. Mogu biti prirodnog (biljna ulja i masti, lanolin, pčelinji vosak), mineralnog (vazelin, parafin, parafinsko ulje) ili sintetskog porekla (silikonska ulja, dimetikon, ciklometikon).
Emolijensi su heterogena grupa, koja ima ulogu premašćivača. Oni popunjavaju prostore između mrtvih ćelija, spremnih za uklanjanje sa površine kože i na taj način ravnaju njenu površinu. Veliki broj emolijenasa deluju i kao ovlaživači i kao okluzivna sredstva. Najčešće se kao emolijensi koriste prirodna ili sintetska ulja.
Najbolja okluzivna svojstva ima vazelin, ali se zbog loših senzornih svojstva koristi u kombinaciji sa lakšim i mazivijim okluzivima. Dobra okluzivna svojstva ima i lanolin, koji sadrži i holesterol, sastojak međućelijskih lipida u površinskom sloju epiderma. Zbog potencijalne alergenosti, koriste se visoko prečišćeni lanolini.
Savremenija sredstva su različita silikonska ulja, koja imaju i dobra emolijentna svojstva. Neutralna su i nealergena. Najpoznatiji su dimetikon, ciklometikon, ciklopentaksiloksan, ali se paleta ovih proizvoda jako širi. Prednost su im odlična senzorna svojstva. Nisu masni ni lepljivi, a na koži prave film, koji se doživljava kao svilenkast ili somotski.
Posebnu kategoriju okluziva čine prirodna biljna ulja i buteri.
Nega kože lica – biljna ulja u kremama za lice
Biljna ulja se hiljadama godina koriste kao sredstva za zaštitu i regeneraciju kože. Njihova uloga u nezi kože je višestruka. Biljna ulja deluju okluzivno i emolijentno, a u zavisnosti od sastava, imaju i specifične uloge. Te specifične uloge se svode na: antioksidativnu, antiinflamatornu, antibakterijsku i regenerativnu. Ove specifične funkcije obezbeđuju neke nezasićene masne kiseline i supstance prisutne u takozvanim “pratiocima masti”, koji se nalaze samo u nerafinisanim uljima.
Sastav biljnih ulja zavisi od botaničke vrste, geografskog porekla, uslova gajenja biljke, stepena zrelosti ploda i na kraju od načina proizvodnje. Za kozmetičku primenu mnogo su korisnija hladno ceđena ulja, zbog kompleksnog sastava koji obezbeđuje specifične namene, ali istovremeno znatno skraćuju rok trajanja proizvoda i nepovoljno utiču na njegova senzorna svojstva.
Hladno ceđena biljna ulja sadrže: trigliceride i vrlo male količine slobodnih masnih kiselina, glicerola i takozvanih pratioca masti. U sastav triglicerida, pored glicerola ulaze i masne kiseline, koje mogu biti zasićene, mononezasićene i polinezasićene. Pratioci masti su: steroli, voskovi, fosfolipidi, vitamini A, E, D, K, pigmenti (karoteni, ksantofili i dr.).
Ulja naneta na kožu, uglavnom zaostaju na njenoj površini i ne prodiru dublje kroz površinski sloj epiderma. Dokazano je njihovo prisustvo samo u prva četiri podsloja površinskog sloja epiderma (stratum corneuma).
Od čega zavise karakteristike pojedinih ulja?
Karakteristike pojedinih ulja zavise pre svega od vrste masnih kiselina, koja ulaze u sastav njihovih triglicerida. Potpuno različito se ponašaju zasićene i nezasićene masne kiseline. Linolna kiselina (w-6), na primer, direktno učestvuje u održavanju integriteta lipidne barijere i njene propustljivosti za vodu. Za razliku od nje, oleinska kiselina (w-9), može u manjoj ili većoj meri da dezintegriše lipidnu barijeru i tako poveća propustljivost, a u ređim slučajevima dovede do dermatitisa. Poli- i mononezasićene masne kiseline utiču i na inflamatorni odgovor i kao takve učestvuju u procesu zarastanja rana. Najefikasnije su u tom pogledu w-9 masne kiseline, koje inhibiraju obrazovanje azot- oksida u području rane.
Monogliceridi, posebno monolaurin, deluju antibakterijski, pošto mogu da rastvore membrane mikroorganizama.
Antioksidativna svojstva biljnih ulja svode se na delovanje polifenola i pigmenata, koji zaostaju u uljima. Ona su svakako manja od aktivnosti biljnih ekstrakta koji se koriste u iste svrhe, ali nisu zanemarljiva.
Pojedina biljna ulja deluju i kao UV filtri, pa štite kožu od fotostarenja i potencijalno kancerogenih efekata UV zračenja.
Ne treba zaboraviti, da pored vrlo korisnih osobina, biljna ulja mogu da utiču na strukturu lipida u koži, a mogu i da deluju komedogeno, odnosno da zapušavaju pore i posredno dovode do nastanka akni. Najbolje je korstiti kvalitetna biljna ulja kao deo kozmetičkog proizvoda, gde je njihov udeo pravilno doziran i time su sprečeni negativni efekti njihove primene.
Koja biljna ulja su najbolja za kožu lica?
Sva biljna ulja su dobri okluzivi i emolijensi, ali se dva posebno izdvajaju.
Jojoba ulje u kozmetici
Ono ima drugačiji sastav u odnosu na druga biljna ulja, jer u njemu ne dominiraju trigliceridi, već voskovi. Postoji visok nivo kompatibilnosti između jojaba ulja i produkta lojnih žlezda. Dokazano popravlja stanje kože, a deluje i protivupalno.
Ima dobra vlažeća svojstva i mada je okluziv po prirodi, u formulacijama kozmetičkih proizvoda koristi se i kao ovlaživač. Koristi se i u sredstvima za zaštitu od sunca. Pogodno je i za obolele od atopijskog dermatitisa, psorijaze, rosacee, seboreičnog dermatitisa, akni i drugih oštećenja kože.
Vrlo je stabilno ulje, otporno na oksidaciju i hidrolizu. Uvek je dobar, provereni izbor za primenu u kvalitetnim kozmetičkim proizvodima. Za njegovu primenu nisu vezane bilo kakve negativne konotacije, koje su česte kada se radi o drugim prirodnim uljima.
Kokosovo ulje u kozmetici
Kokosovo ulje se sve više koristi u kozmetičkim proizvodima, nativno ili rafinisano, sa puno opravdanja.
Njegova primena kao dobrog okluziva i zamene za mineralno ulje je dobro ispitana. Bezbedno je i efikasno koristiti ga i kod dece. Popravlja barijernu funkciju kože, ubrzava zarastanje rana i epitelizaciju, proliferaciju fibroblasta i sintezu kolagena. Takođe štiti od UV radijacije.
Trigliceridi kokosa su sastavljeni uglavnom od zasićenih masnih kiselina srednje dužine lanca. Zahvaljujući sadržaju monolaurina (monoglicerid izgrađen od glicerola i laurinske kiseline), koji čini čak 50% kokosovog ulja, ispoljava jaka antibakterijska, antifungalna i antiviralna svojstva. Monolaurin razlaže lipidne mebrane mikroorganizama i na taj način ih uništava.
