Kašalj kod dece, da li je kašalj bolest? Kašalj je odbrambeni, zaštitni refleksni mehanizam koji obezbeđuje čišćenje i prolaznost disajnih puteva. Pomaže evakuisanje sekreta ili stranog tela, iritanasa i patogenih čestica iz disajnih puteva.
Da li je kašalj bolest?
Sam po sebi, kašalj nije bolest, ali ako se javlja često, dugo traje, ometa aktivnosti i san, treba ga adekvatno proceniti i, koliko god je moguće, prema uzroku ga i lečiti.
U pedijatrijskoj populaciji, kašalj je ubedljivo najčešći simptom i znak odgovora respiratorne sluzokože na različite izazivače i vrlo je tipično da se u jednoj epizodi produženog kašlja pojavljuju i faze suvog i faze produktivnog kašlja, mešovitog najčešće. Kako je kašalj koristan refleksni mehanizam, u većini slučajeva ne treba ga suzbijati i lečiti. Vrlo je važno postaviti dijagnozu bolesti koja je uzrok kašlju i lečiti, naravno, osnovnu bolest. Detaljna anamneza, klinički pregled i adekvatna ispitivanja neophodni su za uvođenje ciljane terapije.
Dužina trajanja kašlja
Akutni – do 2 nedelje; Subakutni – 2-4 nedelje; Hronični – duže od 4 nedelje
Koji su uzročnici kašlja?
Specifični – specifičan kašalj, koji se javlja uz određene simptome i znake, a dijagnoza se postavlja uz detaljno ispitivanje; podrazumeva dugotrajne faze kašljanja u bolestima kao što su: astma, cistična fibroza, bronhiektazije, aspiracioni sindromi, atipične respiratorne infekcije, kardiološke bolesti, plućne intersticijalne bolesti i drugo;
Nespecifični – nespecifičan kašalj obuhvata grupu bolesti sa dominantno suvim kašljem kod deteta dobrog opšteg stanja i kondicije, koje se oseća dobro, a osnovna ispitivanja su u granicama normale. Praktično je ovaj produženi kašalj posledica povećane senzitivnosti receptora za kašalj nakon virusne infekcije ili pod uticajem štetnih faktora okruženja, kao što je recimo duvanski dim.
Kvalitet kašlja – Vlažan/suv/mešovit
Akutni kašalj – Velika većina dece ima epizode kašlja, koje se ponavljaju, zbog virusnih upala gornjih partija disajnog puta. Zdrava deca, naročitio ako pohađaju kolektiv, mogu imati osam po nekim autorima i do 12 epizoda virusnih respiratornih infekcija godišnje , sa prosečnim trajanjem kašlja od deset dana u periodu godine od oktobra do marta.
U mlađem uzrastu treba voditi računa o mogućnosti udisanja stranog tela , kao uzroku kašlja, jer faza jakog kašlja i zagrcnjavanja moze proći neopaženo.
Hronični kašalj – Deca koja kašlju duže od četiri nedelje moraju se pregledati i proceniti postojanje oboljenja koje je uzrok dugotrajnom kašlju. Anamneza, radiografija pluća, spirometrija i druge analize se preduzimaju u cilju utvrđivanja osnovnog uzroka. Uzroci su brojni: – Astma; – Bolesti nosa i sinusa; – Gastrointestinalne bolesti kao ezofagitis , reflux GER; – Produženo trajanje kašalja posle virusnih infekcija; – Bakterijske infekcije donjih partija disajnog puta; – Inhalirano strano telo; – Izloženost iritansima , duvanskom dimu , pušenje;- Habitualno kašljanje.
Karakteristični kvaliteti kašlja u različitim uzrastima kod dece.
1.Odojče i malo dete:
– promukli kašalj, laringealni kašalj – Sy croup, traheomalacija, anatomske abnormalnosti respiratornog i/ili gastrointestinalnog trakta;
– suv kašalj kod dece, cepajući kašalj sa napadima zacenjivanja – infekcija chlamidiom ili mycoplasma pneumonaie;
– vlažan kašalj – akutni bronhitis u produženoj fazi, perzistentnibakterijski bronhitis (PBB), bronhiektazije.
2.Predškolski uzrast:
– promukli, laringealni kašalj – Sy Croup; – suv kašalj uz zacenjivanje, povraćanje – Sy Pertusiforme;
– vlažan kašalj sa ili bez iskašljavanja sekreta – PBB, sinusitis.
Nespecifičan
Kao izolovani simptom kod deteta koje je inače dobrog opšteg stanja i kondicije, ne zahteva medikamentnu terapiju, naročito ne antibiotsku, ali ima opravdanja za primenu simptomatskih lekova.
Iako najčešće benignog karaktera, dugotrajne tegobe u vidu kašlja i iskašljavanja sekreta, pojava krvi, kašalj koji ometa svakodnevne aktivnosti i remete san, ako se roditelju čini da predugo traje, treba ispitati i lečiti. Primenom dijagnostičko terapijskih algoritama u svakodnevnoj kliničkoj praksi moguće je sa uspehom dijagnostikovati i lečiti hroničan kašalj.
