Planirani carski rez i hitni carski rez, način porođaja koji može biti planiran i može se sprovesti zbog toka prirodnog porođaja. Porodjaj carskim rezom, pored medicinskih razloga, trudnica može da planira i zahteva a može doći i do hitnog carskog reza pri porodjaju. Kada je carski rez nepotreban?
Šta treba znati o porođaju carski rez?
Carski rez obično se izvodi u slučaju kad bi uobičajeni vaginalni porođaj mogao biti rizičan za vas ili vaše dete. Carski rez je ili unapred planiran ili se izvodi kao hitan postupak.
Planirani carski rez
Pre porođaja bilo bi dobro razgovarati s babicom ili ginekologom o prednostima i rizicima koje donosi carski rez u poređenju s vaginalnim porođajem.
Medicinski razlozi za planirani carski rez:
- ozbiljna preeklampsija – visok krvni pritisak prouzrokovan trudnoćom koji zahteva hitno lečenje
- položaj deteta – Vaše se dete može nalaziti u neuobičajenom položaju u materici, npr. u poprečnom položaju koji mu onemogućava prolazak kroz porođajni kanal
- više prethodnih carskih rezova
- blizanačka ili višeplodna trudnoća – jedna ili više beba može deliti posteljicu, a u tom je slučaju carski rez neophodan da bi se izbeglo da bebe ostanu bez kiseonika
- placenta previa (prednjačeća posteljica) – slučaj kad posteljica blokira izlaz iz materice
- placenta accreta – slučaj kada je posteljica urasla u tkivo materice ili drugog organa
- infekcija – ako imate određene virusne infekcije, npr. prvu fazu genitalnog herpesa, moguće je da će vam biti ponuđen carski rez jer bi vaginalni porođaj izložio bebu riziku od zaraze
- vaše medicinsko stanje – npr. srčani problem zbog kojeg biste mogli biti u opasnosti tokom vaginalnog porođaja
- zastoj u rastu bebe – neke bebe koje ne rastu onako kako bi trebale izložene su većem riziku od smrti ili bolesti tokom porođaja.
Kakva je praksa sa carskim rezom u Srbiji?
Većina dece u karličnom položaju i većina blizanačkih trudnoća porađa se carskim rezom, iako ne postoje naučni dokazi da je to najsigurniji način porođaja u tim slučajevima. U nekim se porodilištima deca u karličnom položaju najnormalnije rađaju vaginalno, te postoji veliki procenat blizanaca koji se rađaju vaginalno, zato proverite koja je praksa u porodilištu u kome planirate da rodite.
Hitni carski rez
Dođe li do hitnog slučaja, možda neće biti vremena za raspravu o prednostima i nedostacima carskog reza. U slučaju da vaginalni porođaj predstavlja značajan rizik za Vas ili Vašu bebu, ginekolog će zajedno sa Vama odlučiti je li carski rez najsigurnija opcija.
Razlozi za hitni carski rez
- abrupcija placente (prevremeno odlubljivanje posteljice) – slučaj kada se posteljica odlubi pre nego je beba rođena
- prolaps pupčanika – redak slučaj kad pučanik ispadne iz vagine pre nego što se dete rodi
- beba ne prima dovoljno kiseonika, a vaginalni bi porođaj trajao predugo i ugrozio bebu, patnja bebe u porođaju koja se registruje na CTG zapisu
- porođaj ne napreduje uprkos Vašim naporima da brzo i efikasno pogurate bebu kroz porođajni kanal (iz materice do vagine)
- vaš je porođaj indukovan iz medicinskog razloga, ali ta metoda nije prouzrokovalo dovoljno efikasne trudove za uspešan vaginalni porođaj
- došlo je do obilnog vaginalnog krvarenja tokom porođaja
U određenim hitnim slučajevima nužno je vrlo brzo poroditi bebu, čak i unutar pola sata. U toj je situaciji carski rez najsigurniji način zaštite i Vas i Vaše bebe.
Kada je carski rez nepotreban?
Teško je znati je li carski rez zaista nepotreban, ali postoje situacije kad babice ili ginekolozi mogu predložiti carski rez suprotno istraživanjima koja dokazuju da je vaginalni porođaj verovatno sigurnija opcija:
- kad zdravoj ženi kažu da čeka veliko dete
- kad porođaj sporo napreduje, ali majka i dete su dobro
Koliko traje porođaj carski rez?
Za 30 minuta se kompletno završi operacija carski rez. Carski rez obično se izvodi sa regionalnom anestezijom (epiduralna ili spinalna anestezija). Ona obezboli Vaš donji deo tela, ali ostajete budni tokom operacije.
Ovakva je anestezija sigurnija za Vas i Vašu bebu u odnosu na opštu anesteziju u kojoj ste uspavani. Mali broj carskih rezova izvodi se pod opštom anestezijom, najčešće kad regionalna anestezija nije moguća. Žena je budna i može da priča sa nama, a na taj način se izbegavaju i komplikacije koje nosi opšta anestezija. Nakon carskog reza žene puštamo kući 4. do 7. dana, ali im objektivno treba oko 10 dana da se relativno oporave.
