Prehlada i dete, ustvari respiratorni sincicijjalni virus (RSV). Ono što često nazivamo prehladom, je zapravo akutna infekcija gornjih disajnih puteva izazvana virusima.
Respiratorni sincicijjalni virus (RSV)
Respiratorni sincicijjalni virus (RSV) je glavni virusni uzročnik infekcija respiratornih puteva odojčadi i dece do druge godine, bronhiolitisa i pneumonije. U sve široj upotrebi su i brzi testovi na respiratorni sincicijalni virus (RSV) iz brisa nosa (RSV Ag).
Prehlada i dete – kako reaguje beba a kako dete?
Kod dece posle 2.godine, zdrave dece, adolescenata, i odraslih RSV infekcija je najčešće manje ozbiljna, sa simptomima prehlade, uz izuzetak imunokompromitovanih i sa teškim hroničnim oboljenjima. Ali, kod mlađe dece do 2 godine, RSV može uzrokovati bronhiolitis (upala sitnih disajnih puteva u plućima) i upalu pluća .
Svetska zdravstvena organizacija (WHO) je procenila u 2017toj godini je RSV infekcija uzročnik 33 miliona ozbiljnih respiratornih infekcija godišnje. Od toga 3 miliona hospitalizacija i 60hiljada smrtnih ishoda kod dece mlađe od pet godina zbog ove infekcije. Polovina ovih hospitalizacija i smrtnih ishoda je kod dece mlađe od 6 meseci. Odojčad koja su hospitalizovana najčešće su prethodno zdrava i ona kasnije u životu, pokazuju veću sklonost ka razvoju bronhoopstrukcija.
Kakav je najveći broj slučajeva bronhiolitisa?
Najveći broj je blag i dovoljna je kućna nega i potporna terapija. Bolest se prenosi kapljičnim putem, vrlo se lako i brzo prenosi, dugo se zadrzava na površinama, garderobi, rukama, kvakama, igračkama, virus preživljava više sati u spoljašnjoj sredini. Prenosi se sa osobe na osobu kontaktom. Javlja se i kao infekcija u bolničom okruženju, naročito na pedijatrijskim odeljenjima. RSV infekcija je sezonska. Obično se događa od kasne jeseni do proleća a vrhunac je u hladnim zimskim mesecima. Sezone su oktobar-mart i novembar- april. RSV obično javlja kao epidemija. Smatra se da su sva deca prokužena RSV-om . Da su sva deca imala infekciju, do druge godine, ali samo mali broj njih ima i ozbiljnu infekciju.
Koliko traje inkubacija i koji su simptomi bronhiolitisa?
Inkubacija bolesti je kratka tri do pet dana. Klinička slika može biti u rasponu od blage infekcije gornjih respiratornih puteva do teških pneumonija. Ovu infekciju često prati i upala uha.
Simptomi RSV infekcije slični su drugim vrstama respiratornih infekcija kašalj, curenje nosa i kijanje, kod osetljivih javlja se teško i otežano disanje “ sviranje “ u grudima, povišena temperatura. Dijagnoza se postavlja klinički, rtg snimak pluća, kad je indikovan, pokaziuje karakteristične promene a za dokazivanje prisustva virusa koriste se serološkim pregledi ili kultivacija uzoraka. Medu serološkim metodama, najviše se koriste brzi testovi za detekciju virusnih antigena imunofluorescencija ili ELISA testovi.
Primenjuju se testovi?
U sve široj upotrebi su i brzi testovi na respiratorni sincicijalni virus (RSV) iz brisa nosa (RSV Ag). Uzorkuje se bris nosa ili nazofaringealni aspirat. Važno je dostaviti uzorak laboratoriji gde se test vrši u što kraćem vremenskom periodu, zato što osetljivot testa zavisi od vremena proteklog od uzimanja brisa do izvođenja testa u laboratoriji. U upotrebi su brzi imunohromatografski kvalitativni testovi za detekciju prisustva respiratornog sincicijalnog virusa u nazofaringealnom brisu.
Ko ima težu kliničku sliku?
Najugroženija populacija sa rizikom da imaju težu/ tešku kliničku sliku bronhiolitisa i/ili upale pluća su prevremeno rođena deca, deca mlađa od dve godine sa urođenim bolestima srca , hroničnim plućnim bolestima ili bolesti imunološkog sistema/imunokompromitovani.
Kako se sprovodi lečenje prehlade (RSV infekcije)?
Terapija je uglavnom nespecifična, simptomatska, potporna . Za lečenje RSV infekcije, u određenim posebnim indikacijama, ponekad, koristi se antivirusni lek Ribavirin. Pasivna profilaksa RSV-IGIV (hiperimiuni specifični RSV imunoglobulin) i monoklonalno antitelo.
Prevencija infekcije RSV–om
Prevencija infekcije RSV–om, pasivnom imunoprofilaksom monoklonskim antitelom protiv RSV–a (palivizumab) smanjuje učestalost ozbiljnijih infekcija i hospitalizacija, daje se deci do dve godine ali je i indikovana samo u grupi navedene visoko rizične dece.
Za sada je nekoliko vakcina u poslednjim fazama istraživanja i očekuje se odobrenje dozvola za njihovu upotrebu. Vakcina za prevenciju bolesti izazvane respiratornim sincicijalnim virusom značajno bi sačuvala zdravlje dece, smanjile broj obolelih naročito u grupi sa visokim rizikom za teški oblik bolesti i smanjila troškove lečenja, naročito hospitalne.
